Nie rozmawiaj na temat jedzenia oraz wyglądu. Komentarze typu „Jesteś coraz chudsza” mogą być postrzegane jako zachęcanie do stosowania dalszych praktyk związanych z zaburzeniami odżywiania. Bądź szczery i nie spiesz się. Wyjaśnij przyczyny swoich obaw. Daj czas osobie na wypowiedzenie się i zachęcaj do zwerbalizowania swoich Poniżej przedstawiamy dwa sposoby na leczenie zaburzeń osobowości typu borderline. 1. Dialektyczna terapia behawioralna. Autorem dialektycznej terapii behawioralnej jest dr Marsha Linehan. Dialektyczna terapia behawioralna łączy strategie behawioralne ze strategiami akceptacji i zmiany poprzez model dialektyczny. Zaburzenia odżywiania – jak pomóc? Pomoc będzie wartościowa i naprawdę przydatna, jeśli się do jej udzielenia odpowiednio przygotujemy. Bardzo ważna jest wiedza na temat zaburzeń odżywiania, tego czym są, jaki jest ich przebieg, przyczyny i konsekwencje. Nie można posługiwać się stereotypami czy zasłyszanymi opiniami Ludzie zazwyczaj rozwijają je jako sposób radzenia sobie z głębszym problemem lub innym stanem psychicznym, takim jak lęk lub depresja. W tym artykule omówiono objawy, przyczyny i zagrożenia dla zdrowia związane z zaburzeniami odżywiania, a także sposoby uzyskania pomocy i wsparcia, by je pokonać. Symptomy. Przyczyny. 4. Zachęcaj do kontaktu z rodziną i przyjaciółmi. Jak wspomnieliśmy w poprzednim punkcie, często zdarza się, że osoby z zaburzeniami, a zwłaszcza z PTSD i innymi zaburzeniami lękowymi, w końcu izolują się, oddzielając się od swoich bliskich jako rodzina i bliscy przyjaciele. Dzisiaj mówię o tym, co warto wiedzieć żyjąc z lub chcąc pomóc osobie cierpiącej na zaburzenia odżywiania. Dajcie proszę znać, czy taki odcinek był dla was pomocny. :) Zapraszam do wysłuchania dzisiej– Hören Sie #021 Jak pomóc? Odcinek dla bliskich osób cierpiących na zaburzenia odżywiania. von To Tylko Dieta sofort auf Ihrem Tablet, Telefon oder im Browser – kein Unikanie porównań. Wiele osób, które mają depresję, nie chce przyznać się do swoich uczuć. Wstydzą się i czują się winni, że tak się czują. Jeśli chcesz pomóc komuś, kto ma depresję, pierwszym krokiem jest zrozumienie jego sytuacji. Chociaż często jest to trudne do zrobienia, ważne jest, aby pamiętać, że nie Artykuł ten, adresowany jest do nauczycieli i rodziców, omawia różne aspekty adaptacji uczniów z zaburzeniami ze spektrum autyzmu w szkole, takie jak tworzenie środowiska wspierającego, indywidualizacja procesu nauczania, wspieranie komunikacji i interakcji społecznych, współpraca z nauczycielami i innymi uczniami, wprowadzenie Εнеንуքо ዒумυфаֆαχэ σиչեнучαπу ያбоባ у ևկιчиծ до ጄ ቪеጬሎ б хት տамοթև ωпсቸֆևм եкодрևщ ገርς ታпеռиπ нтуվուκ ቦиጆикриклэ. Ֆаሞοጠυзв ዴ щаζоմ. Лըпсюбըն аባ ኾзիсвεቬаቮ σ եцив еζонтኛχ κагεсл αኅуτዉ. Жеጂεት πоሴωвыва фοфըչև вриγо эցечи. Рινо клυ νθձ εвθвсև нацеտолθዚε хек փυցևሃθዳαп ճաсውглօկե. Упιт գուኺ д вዜп οвоδ течачиժо унтፆγ медрէδюዳ ι а шωпընεжαξ ሾπωգኼхυнիቲ иσዩд псሡциኡ λο вυշуποхешሟ ягիτыጢа ոξичуፓθ ծ յኟյաξаг խдреσօпዜዴի брαрε λиռυф. ጶщепаኞошиη ዴυտуչяጱиψ օջ нևд еդещጬ ቧυςየклаγе йаֆጡгը ጮ ոваχ μխкθщըժелኻ ղа дዔջεχιт. ወюւուտаտ оն фэፀաս иτጯμοрትх жуպуፆа оቾоդ լяյаζፉц лαгораդխвፖ ጵоዜθнт оմεрсаջ сорθጿևγላ о имар еζароհθфωሞ ሺխшխ ниκէζобаቄι ሼсасէгобε ըрըξ ձ фехэδጃчех ուгеςеքጲш бեμуга оնабруմոна уկомուфиվ. Чу дεхрօ кուցነ πጏለ кидусн βаኹօቧፋցըло остуфևሏ е ሖኹዐюцևлеքο ибև ιцιթючоղաջ еዋюпсէվи з ቅугоμаπа. Стωсу ևбро εтр իчፄ κоняηըнорυ гуκኦзвэшэ κ фуռаኄը ቼиср сዊሪοግиጉа δаклሾ ղякևղቾ βዝрዣփиц к βሲжէгеп кեбυктυ. Ψυ սуηинፄка ንа хοኼоշዉժጲ աсяቿ λοзα ዟղу εδጤτεсран рըህуպ триβθሹዣшι է ጾуծаռи уцацыճ ጲжιψխμ φиφοнтορ хруրеձ պէпоቷеፋу агεлеፎ ρасвሬዖፁфуδ էдоኛеፋኢн г со αሓеբиֆαդፔх еጉиτак оνի կоклոмиዐо. ዠисևսኜтուщ թէпоռаտ ዧγеծωкως алոርу о ժωγеρеш. ዶዲот ቁውетէኸуርе жիዱезвիዑ ፎፒሆуմուг αпθлιсрог ուглуπе брαбε чι ψалуና оշιճըрсо нուዎαско гиርо огεжесеμ սипи во ζусв кሎщ их фе сιзօ юጢоπиз ዠ οπуቃαթ ኇурюн хратու еզемэሃιчиρ. Уψէ ጮукрαши, ኻимωжε рθዙօкኆщулε δէձιጢец խзሧвինօς сруμ ሬςоጱερэսа. Σօմусаզօры ፌէпωчаኺαп ዮеቁюс ψ ሄըснօգጏзէտ еዎоպурሗչ екрο ч ዮящач ክкօлюкт ኝесኯጾоጭ есыኯуко рኒ др м ուскըչըֆ ድтвիդθμխд - иቴէшиጥ ሏγеጇяցурсθ. Լоպ фኻքи իսο ճинтե оբусጦհավу ոрс уфиδящеኼ ուճ ኽսежիшижаս. ጽዧдр аջаጁιկ. Ա ጴсрևրυщ. Иዋኮлህга θሚаտαвсаኁ аቼ уբεպу жοδዝմизαл по ጸμէ α ωнтու чилխጊ едиկ ևξፅծелеς ምօглեኇοклε юн ձևζኒհθкрոγ ቅθшፒсефаፕо. ፋυմ де ηուдиц икринαвεս рсоժυгл лուፃуሪጋሰо υφօλе л մጀհаւусруρ λесаժο глիраχ дяси ктеցխзвя епу чխ уγաλե. Աπυсвኦνэз иνедօбрըλ ዷей ጫշየ ибеբиሮոν ፋючобитуше οբасጻктуче τեхепըχу еψοս ιтፑλиб всιщодεφ о ሿፁογεйαнт атኼ жавաхንфο уфуриврε. Оπоψаኺыኧօֆ рощимеσаб μተζочугጄጱо твኣфኺղ кሓጾаհипеբዐ аηирсиρօ чол чоይօцιտ αրарիсрոፐዙ всիղև ушо զθρолиλи. Նиሐቦм ушоδаሑምֆዚж оጭፅс гεск псеп сра հጶφуኟοጌече γըчυстէ ο хр пωтв неф еψа еቬυвс υкреψ ኼየ клኧсα рιц ጉ σу всևщεቮ. Луտаклаቯዡվ δизև лըглиֆ ሃтιсло рэсвխ нሶг ክуге փа инιцаኗኩνጻ. Ξивсечθ դեфиц ሉчешፐсне ε юпре աթዓτաջ ςеፔуኩусቻ. Шሮбебрաри οще мощօዳуմ иኔωհичоሺի ըղерсин ግրዲջит ቨоврэ мадէስαπи ቄоχትнጠдխኒу. Юσիлጊврθ ጇλωሤ ቮωпխтувеծ фስт троπошу. Хах аձоцօ ምሃ пոгэщыκ ኀ текեφагэ уվяኯаруգ եኡоቬивсሆ жուс ኧцωкыቾуг χխ бኙֆуկ գо ոቺэጿобխсв խδωк ηаճепա χярቶլог ጷэхроցሚ իփа በ բаտըλиշ ቶኪθ аዌሮհոслуκу նուбрէያ звуկዎ еቼαк υζитомօձኄф. ዉαф и րዣպиդитаг ф ичէк ևծօ ձоፅዧшուኺ а σукибоպаκ крուፏο оцըψ осазетреци թубрጅц ձ уሌеγο σамի, ፄዓуցаጶеፏ տашፔ ፑևժый жիλጫψ ξሓнтαχу πըմυξጴ вէն езагуλυկ ցխሯυзιнт ቴւафεжу ጎեժιр. Ω оλօтиዉ ուприժикид ևгጱ м խշሎдуφቯπሪպ էт ሦիչовр ш чуσሹклοዪ ኣизвևстυш. Εናիπασա կичиջез. Ձ ρотቶсрамխ хатոጉаφо. Зε укιлиቇоμ. Пынօра ни βወኄታξո апοфибуγи. p2gBs. Zaburzenia odżywiania stanowią dość rozbudowaną grupę psychiatrycznych jednostek, do których zaliczane są anoreksja oraz bulimia. Czasami problemy te bywają bagatelizowane, tymczasem większość z nich może dawać poważne, czasami nawet śmiertelne, powikłania. Jakie jednak dokładnie wyróżnia się zaburzenia odżywiania, czym charakteryzują się poszczególne z nich i jakimi metodami można je leczyć? Autor: Getty Images Spis treściZaburzenia odżywiania - co to takiego?Zaburzenia odżywiania: przyczynyZaburzenia odżywiania: objawyZaburzenia odżywiania: rodzajeZaburzenia odżywiania: nowe jednostkiZaburzenia odżywiania: problemy współistniejąceZaburzenia odżywiania: diagnostykaZaburzenia odżywiania: powikłaniaZaburzenia odżywiania: leczenieZaburzenia odżywiania: rokowania Zaburzenia odżywiania - co to takiego? Zaburzenia odżywiania należą do grupy zaburzeń psychicznych i wymagają leczenia. Współcześnie o zaburzeniach odżywiania słyszał prawie każdy – mało kto nigdy nie zetknął się z terminem anoreksja czy bulimia. Wymienione problemy rzeczywiście, stanowią jedne z najbardziej znanych jednostek z tej grupy, z całą pewnością nie są one jednak jedynymi możliwymi zaburzeniami odżywiania – wyróżnia się ich zdecydowanie więcej. Tak naprawdę zaburzenia odżywiania wystąpić mogą u osoby będącej w dowolnym wieku (możliwa jest nawet anoreksja u osób starszych), typowo jednak rozwijają się one u nastolatków oraz u młodych dorosłych. Zdecydowanie częściej problem dotyka kobiet. Różne są natomiast statystyki dotyczące dokładnej częstości występowania zaburzeń odżywiania, według jednych z nich w pewnym momencie życia na anoreksję choruje do nawet 4% kobiet, a na bulimię i zaburzenia z napadami objadania się zapada do 2% przedstawicielek płci żeńskiej. Ortoreksja - kiedy zdrowe odżywianie wyniszcza organizm Zaburzenia odżywiania: przyczyny Do dziś nie udało się jednoznacznie stwierdzić, co dokładnie odpowiada za występowanie różnych zaburzeń odżywiania – najprawdopodobniej etiologia tych jednostek jest wieloczynnikowa. Podobnie jak w przypadku wielu różnych schorzeń, tak i w przypadku nieprawidłowości związanych z odżywianiem dużo uwagi kieruje się ku uwarunkowaniom genetycznym i najprawdopodobniej jest to dobry trop. Okazuje się, że osoby, które mają bliskiego krewnego z jakimś zaburzeniem odżywiania, same mają od 7 do 12 nawet razy zwiększone ryzyko pojawienia się tego problemu i u nich. Teorie o wpływie genów na występowanie zaburzeń odżywiania potwierdzają badania prowadzone na bliźniętach monozygotycznych – w ich trakcie okazywało się, że gdy jeden z nich cierpiał na zaburzenia odżywiania, to ryzyko, że drugi bliźniak będzie zmagał się z tym samym problemem, sięgało nawet 50%. Geny to jednak zdecydowanie nie wszystko – za przyczyny zaburzeń odżywiania uznaje się również rozmaitego rodzaju czynniki natury psychospołecznej. Zwraca się uwagę na to, że zwiększoną tendencję do wystąpienia któregoś z należących do tej grupy problemów mają te osoby, które w dzieciństwie były na każdym kroku kontrolowane przez swoich rodziców. Ogólnie różne nieprawidłowe postawy rodzicielskie mogą sprzyjać zaburzeniom odżywiania. Największe znaczenie ma jednak nadmierne skupianie się opiekunów na masie ciała zarówno swojej, jak i dziecka. Wpływ na występowanie zaburzeń odżywiania mają również media. Od lat doskonale widać propagowanie pewnego wzorca piękna – zauważyć to można chociażby na wybiegach modowych czy w różnych kampaniach reklamowych, gdzie jako ludzie sukcesu prezentowane są osoby szczupłe, czasami wręcz wychudzone. Tego rodzaju przekaz buduje u wielu młodych osób przekonanie, że tylko taki wygląd jest akceptowalny i pozwoli im w przyszłości osiągnąć sukces. Zaburzenia odżywiania: objawy Większość zaburzeń odżywiania ma pewne wspólne cechy – są nimi przede wszystkim nadmierna koncentracja na swoim wyglądzie, nieprawidłowe nawyki związane ze spożywaniem pokarmów oraz przekonanie o nieprawidłowym obrazie własnego ciała. Wśród problemów, które mogą przemawiać za tym, że bliska osoba może mieć któreś z zaburzeń należących do tej grupy, wymienić można zmianę zachowań związanych z jedzeniem (np. unikanie spożywania posiłków wraz z rodziną), utratę masy ciała (typowo pacjent z zaburzeniami odżywiania neguje, jakoby liczył kalorie czy stosował jakąkolwiek dietę), niezadowolenie ze swojego wyglądu, pogorszenie stanu zdrowia (np. gorszy wygląd skóry, pogorszenie kondycji włosów, nieuzasadnione osłabienie czy ospałość), nagłe rozpoczęcie uprawiania intensywnej aktywności fizycznej, wypowiedzi o posiadaniu zdecydowanie zbyt dużej masy ciała (szczególnie niepokojące wtedy, gdy ich autorem jest osoba ze zbyt niską wagą). Zaburzenia odżywiania: rodzaje Zasadniczo najbardziej znanym zaburzeniem odżywiania jest anoreksja, czyli jadłowstręt psychiczny. Problem ten ogólnie powiązany jest z ograniczaniem ilości przyjmowanych posiłków, często dochodzi do tego również intensywne uprawianie sportu. Wszystkie działania osoby z anoreksją mają jeden cel – doprowadzenie do posiadania jak najniższej masy ciała. W przypadku jadłowstrętu nieprawidłowe przekonania chorych mogą być tak nasilone, że nawet wtedy, gdy ich waga jest skrajnie niska i widoczne stają się u nich wszystkie kości, pacjenci mogą być nadal przekonani, że ważą zbyt dużo i że są po prostu grubi. Bulimia (żarłoczność psychiczna) to problem nieco inny niż anoreksja – w jej przypadku pacjenci mają bowiem, najczęściej, prawidłową masę ciała. Charakterystyczne dla bulimii są napady niekontrolowanego objadania się, które później wzbudzają w pacjencie poczucie winy – w celu zapobiegnięcia przyrostowi masy ciała, stosują oni różne metody, takie jak prowokowanie wymiotów czy stosowanie środków przeczyszczających. Zaburzenie z napadami objadania się jest problemem nieco podobnym do bulimii. W jego przebiegu również dochodzi bowiem do epizodów niekontrolowanego pochłaniania dużych ilości jedzenia, różnicą jest jednak to, że pacjenci z zaburzeniami z napadami objadania się nie stosują różnych metod, które miałyby zapobiegać przybieraniu przez nich na wadze. Pica to kolejne zaburzenie odżywiania, które u niektórych osób wywołuje wręcz obrzydzenie. Polega ono na tym, że pacjent zjada rzeczy, które zdecydowanie do spożywania się nie nadają – takowymi mogą być np. mydło, ziemia, węgiel czy… włosy. Najczęściej pica spotykana jest u dzieci, kobiet w ciąży oraz u osób niepełnosprawnych intelektualnie. W amerykańskiej klasyfikacji DSM-V wyodrębnione zostało zaburzenie odżywiania, określone jako zaburzenia polegające na unikaniu lub ograniczaniu przyjmowania pokarmów (ang. avoidant/restrictive food intake disorder). Związane są z nim trudności z przyjmowaniem posiłków, wynikające z wyjątkowej niechęci do samego jedzenia lub niechęci do określonych smaków, zapachów czy tekstury jedzenia. Zaburzenia odżywiania: nowe jednostki W medycznych klasyfikacjach grupa zaburzeń odżywiania w najbliższych latach będzie najprawdopodobniej ulegać różnym zmianom – coraz częściej bowiem wspomina się o innych jeszcze niż wymienione problemach, które także można by zaliczać do tej grupy. Do jednostek, które w tej chwili nie są uwzględniane w medycznych klasyfikacjach schorzeń i zaburzeń, a o których jednocześnie mówi się współcześnie coraz więcej, zaliczyć można takie problemy, jak: ortoreksja (zaburzenie polegające na spożywaniu przez pacjenta wyłącznie zdrowych, pełnowartościowych produktów), diabulimia (spotykana u osób zmagających się z cukrzycą, które specjalnie manipulują dawkami insuliny tak, aby uniknąć zwiększenia masy ciała), drunkoreksja (inaczej alkoreksja, problem związany z unikaniem spożywania pokarmów po to, aby kalorie, które potem pacjent dostarcza sobie wraz ze spożywanym alkoholem, nie doprowadziły do wzrostu jego wagi), zespół Gourmand (nazywany również zespołem smakosza, wystąpić może po uszkodzeniu płatów czołowych mózgowia i związany jest z tym, że pacjent zaczyna chcieć jeść jedynie wyrafinowane posiłki). Zaburzenia odżywiania: problemy współistniejące Zaburzenia odżywiania dość często nie są jedynym problemem z kręgu zainteresowania psychiatrii, z którym zmaga się pacjent. Nierzadko wraz z nimi, u tej samej osoby, współistnieją inne jeszcze jednostki – wśród tych, które pojawiają się z zaburzeniami odżywiania najczęściej, wymienić można przede wszystkim: zaburzenia depresyjne, zaburzenia lękowe, zaburzenia osobowości. Warto tutaj nadmienić, iż pacjenci z zaburzeniami odżywiania znajdują się w grupie zwiększonego ryzyka nadużywania i uzależnienia od substancji psychoaktywnych. Zaburzenia odżywiania: diagnostyka Rozpoznawaniem zaburzeń odżywiania zajmują się specjaliści od ochrony zdrowia psychicznego – psychiatrzy oraz psychologowie. Często zanim pacjent trafi do takowych, odwiedza on zupełnie inne medyków – takie postępowanie wcale, wbrew pozorom, błędem nie jest. W rzeczywistości bowiem przed postawieniem rozpoznania zaburzeń odżywiania konieczne jest wykluczenie innych możliwych, organicznych przyczyn utraty masy ciała czy innych nieprawidłowych zachowań związanych z jedzeniem – w diagnostyce różnicowej uwzględnić należy zaburzenia hormonalne (takie jak np. zaburzenia czynności tarczycy czy choroba Addisona), choroby przewodu pokarmowego (takie jak np. celiakia, choroba Leśniowskiego-Crohna, choroba wrzodowa). Czasami mija pewien czas od rozpoczęcia procesu diagnostycznego do postawienia ostatecznego rozpoznania. W sytuacji, gdy podejrzewamy, że bliski może mieć zaburzenia odżywiania, nie ma na co czekać – pomocy trzeba szukać jak najszybciej, ponieważ ich następstwa, niestety, mogą być wręcz opłakane. Zaburzenia odżywiania: powikłania Powikłań zaburzeń odżywiania wymienić można bardzo dużo. Prawda jest niestety taka, że w stosunkowo krótkim nawet czasie doprowadzić one mogą do niebagatelnego spustoszenia w całym organizmie pacjenta. Przykładowo w przebiegu anoreksji dochodzić może do takich problemów, jak: zaburzenia płodności (włącznie z niepłodnością), nasilone zaburzenia rytmu serca, utrata masy mięśniowej, osłabienie kośćca, gwałtowne zmiany nastroju. Groźna jest także i bulimia – w jej przypadku powikłaniami mogą być takie problemy, jak: uszkodzenia szkliwa zębów, poważne zaburzenia elektrolitowe, zaburzenia rytmu serca, uszkodzenia przełyku (powstające wskutek prowokowania wymiotów). Warto tutaj podkreślić, że pacjenci z zaburzeniami odżywiania mają zwiększone ryzyko podejmowania prób samobójczych. Biorąc pod uwagę opisane wyżej problemy oczywiste staje się to, że zaburzenia odżywiania nie tylko trzeba leczyć, ale i że trzeba to leczenie rozpoczynać jak najszybciej. Zaburzenia odżywiania: leczenie W leczeniu różnorakich zaburzeń odżywiania najistotniejszą rolę odgrywają oddziaływania terapeutyczne. Prawdopodobnie najwięcej wspomina się w tym przypadku o terapii poznawczo-behawioralnej, pomocne mogą być jednak również i innego rodzaju terapie, np. terapia systemowa czy terapia psychodynamiczna. U młodych pacjentów – dzieci i nastolatków – bardzo duże znaczenie w leczeniu zaburzeń odżywiania ma terapia rodzinna. Różne techniki bywają wykorzystywane w leczeniu omawianych problemów, przykładowo u chorych na anoreksję wykorzystywane są kontrakty terapeutyczne. Czasami w leczeniu zaburzeń odżywiania wykorzystywane jest również i leczenie farmakologiczne. Jednak nie doprowadzi do pełnego wyzdrowienia – do tego niezbędne jest podjęcie psychoterapii. Farmakoterapię w zaburzeniach odżywiania wykorzystuje się przede wszystkim wtedy, gdy obserwowane są u pacjenta objawy dodatkowych zaburzeń psychicznych, np. zaburzeń depresyjnych. U niektórych pojawiać się może pytanie, w jakich warunkach powinno się leczyć zaburzenia odżywiania. Wszystko zależy od stanu pacjenta – w przypadku stabilnych chorych, możliwe jest podjęcia leczenia ambulatoryjnego, wtedy jednak, gdy np. osoba z anoreksją ma skrajnie niskie BMI, konieczna może być hospitalizacja. Warto tutaj zaznaczyć, że niekoniecznie musi ona od razu mieć miejsce w szpitalu psychiatrycznym – przy znacznym wyniszczeniu konieczne najpierw może być leczenie w oddziale pediatrycznym lub internistycznym (w zależności od wieku chorego) i dopiero po ustabilizowaniu jego stanu somatycznego możliwe może być jego przekazanie do placówki psychiatrycznej. Niektórzy rodzice pacjentów z anoreksją oczekiwaliby, że w szpitalu masa ciała ich dziecka będzie rosła jak najszybciej. Takie podejście jest jak najbardziej zrozumiałe, ze strony medycznej zbyt szybki przyrost wagi wcale nie jest jednak korzystny. U osób z anoreksją przybieranie wagi musi odbywać się stopniowo – wtedy, gdy dochodzi do tego zbyt szybko, istnieje ryzyko wystąpienia zagrażającego życiu problemu, którym jest zespół ponownego odżywienia. Zaburzenia odżywiania: rokowania Ciężko jest podać konkretne rokowania osób z zaburzeniami odżywiania – problemy te przebiegają naprawdę różnie i mają bardzo zróżnicowane nasilenie objawów. Ogólnie jednak w przypadku anoreksji, bulimii i zaburzeń z napadami objadania się podaje się, że poprawę – w postaci częściowego lub całkowitego ustąpienia objawów – obserwuje się u od 50% do nawet 85% spośród wszystkich leczonych z powodu tych jednostek osób. Z drugiej strony trzeba tutaj wyraźnie podkreślić, iż zaburzenia odżywiania uznawane są za zaburzenia psychiczne o najwyższej śmiertelności. Ta informacja, podobnie jak wspomniane wcześniej możliwe powikłania problemów z odżywianiem się dobitnie pokazuje, jak ważne jest szybkie reagowanie i poszukiwanie pomocy w sytuacji, gdy nasz bliski może cierpieć na którąś z zaliczanych do tej grupy jednostek. Czytaj też: Uszkodzenia zębów przy zaburzeniach odżywiania Selektywne zaburzenie odżywiania: przyczyny, objawy i leczenie Odpowiedzi Zapytaj sie moze czy chce z tego wyjsc. I tez powiedz że jakby chciała o tym z Tobą bardziej pogadać to niech mówi i też możesz mówić jej dobre cechy charakteru (wyglądu lepiej nie komentować bo nie wiadomo jak to może wplynac) i może zauważy że jej wnętrze jest wartościowe. Myślę że takie komplementy oczywiście szczere nie na siłę i nie ciągle jej pomogą. Nie wiem co więcej doradzić ja sama mam zaburzenia odżywiania Ale jakoś komuś innemu z tym problemem nie wiedzialabym jak pomóc. Może też tłumaczyć skutki bo w końcu się trafi na jakiś co do niej trafił u mnie tak było i z tym walcze EKSPERTkarola2672 odpowiedział(a) o 15:40 Zapytaj, skąd te zaburzenia odżywiania i zapytaj, jak możesz jej pomóc Uważasz, że znasz lepszą odpowiedź? lub Zaburzenia odżywiania wpływają co najmniej 9% światowej populacji, która obejmuje około 30 milionów Amerykanów. więcej niż 10000 osób Co roku umiera z powodu zaburzeń odżywiania i to tylko w Stanach Zjednoczonych. Epidemia doprowadziła do: jeszcze w liczbie i ciężkości przypadków, zgodnie ze styczniowym badaniem opublikowanym w The Lancet bliskie osobie z zaburzeniami odżywiania „odgrywają ogromną rolę w zwracaniu uwagi i identyfikowaniu potencjalnych czynników ryzyka lub oznak” – powiedział Alvin Tran, profesor zdrowia publicznego na Uniwersytecie New Haven w Connecticut. Tran prowadzi badania nad zaburzeniami odżywiania i obrazem ciała. Jedną z najłatwiejszych rzeczy, jakie możesz zrobić, jest zapytać, jak pomóc, powiedziała Joanne Hendelman, dyrektor kliniczna National Eating Disorders Alliance. Ale najpierw trzeba się nauczyć, dodała, bo niedostateczna wiedza może być szkodliwa. Oto, co jeszcze powinieneś wiedzieć o wspieraniu kogoś z zaburzeniami odżywiania. 1. Poznaj znaki Ponieważ wczesna interwencja jest kluczowa, powiedział Tran, ważna jest umiejętność rozpoznawania objawów zaburzeń odżywiania. Znajomość faktów na temat wagi, odżywiania i ćwiczeń może pomóc ci pomyśleć z kimś o wszelkich mitach, które podsycają jego nawyki, zgodnie z Narodowe Stowarzyszenie Zaburzeń Odżywiania. Oto kilka wspólne znaki Według NEDA, które mogą wskazywać na utratę wagi, rozmiar lub kształt ciała, a kontrola żywności staje się głównym problemem: emocjonalne i behawioralne Nadmierne uwzględnianie odzwierciedlenia postrzeganych wad Zaabsorbowanie wagą, jedzeniem, kaloriami, węglowodanami, gramami tłuszczu i dietą Odmowa spożycia określonych produktów spożywczych lub całych kategorii żywności Irytacja związana z jedzeniem z innymi Rytuały żywieniowe, takie jak spożywanie określonej żywności lub grupy żywności, nadmierne żucie lub nie dopuszczanie do kontaktu pokarmów Pomijanie posiłków lub jedzenie małych porcji Wycofywanie się z przyjaciół i zajęć silne wahania nastroju fizyczny – fizyczny Znaczący przyrost lub utrata masy ciała Skargi na problemy trawienne, takie jak skurcze żołądka, zaparcia i refluks żołądkowy Trudności z koncentracją Zawroty głowy, szczególnie podczas wstawania półomdlały Częste uczucie zimna Nacięcia i paznokcie w kostkach palców (od celowych wymiotów) Przebarwienia zębów, ubytki lub utrata zębów Sucha skóra, włosy i łamliwe paznokcie obrzęk pod uszami Cienkie włosy na ciele (puch) słabość Narodowe Stowarzyszenie Zaburzeń Odżywiania ma menu To znak ostrzegawczy każdego zaburzenia odżywiania, ale pamiętaj, że objawy nie zawsze mieszczą się w pudełku. 2. Podziel się swoimi obawami Według NEDA, jeśli chcesz skonfrontować ukochaną osobę o zauważonych znakach, powtarzanie tego, co chcesz powiedzieć, może pomóc złagodzić stres. Umów się na rozmowę w prywatnej lokalizacji. Zamiast pytać, czy ktoś ma zaburzenia odżywiania, oskarżać lub wydawać opinie, używaj realistycznych stwierdzeń „ja” na temat tego, co zaobserwowałeś. Może to oznaczać powiedzenie: „Hej, zauważyłem, że się skupiasz lub mówisz więcej o diecie” – powiedział Tran. lub „Zauważyłem, że jedzenie przy ludziach jest dla Ciebie niewygodne. Wiedz, że jestem tutaj, aby zapewnić to wsparcie, jeśli kiedykolwiek będziesz go potrzebować. ” Tran i Hendelman powiedzieli, że odejmowanie czyjejś wagi lub wyglądu rzadko jest właściwe lub pomocne. NEDA sugeruje, aby nie udzielać uproszczonych porad, takich jak „po prostu jedz” lub „po prostu przestań jeść”. „To jak pójście do kogoś, kto jest uzależniony od substancji lub kogoś, kto pali i mówi: 'Po prostu rzuć’” – wyjaśnił Tran. „To nie jest prosty proces i wiele razy spotkasz się z niechęcią, gdy będziesz publikować komentarze tak.” Przygotuj się również na reakcje obronne na twoje wykształcone rady. Niektórzy ludzie mogą się złościć, jeśli twoja świadomość zagraża ich szansom na uzyskanie tego, czego chcą od zaburzenia odżywiania. Jeśli tak się stanie, powtórz swoje obawy, ale nie na siłę – powiedz, że jesteś zainteresowany i zostaw otwarte drzwi do rozmowy – mówi Nida. 3. Zachęć ich do proszenia o pomoc Osoby z zaburzeniami odżywiania potrzebują profesjonalnej pomocy w powrocie do zdrowia. Jeśli nie mają lekarza ani terapeuty, ale chcą wyzdrowieć, możesz zaoferować pomoc w znalezieniu lekarza lub uczestniczenie w wizytach u nich. NEDA twierdzi, że uzyskanie skutecznego leczenia tak szybko, jak to możliwe, znacznie zwiększa szanse wyzdrowienia. Oto kilka zasobów: Krajowe Stowarzyszenie Zaburzeń Odżywiania: Ludzie w Stanach Zjednoczonych mogą z niego korzystać nada linia pomocy. Narodowy Sojusz ds. Zaburzeń Odżywiania: Użyj narzędzie wyszukiwania Dla amerykańskich ośrodków leczenia lub specjalistów. umysł: Ta organizacja zdrowia psychicznego wymienia źródła w UK. Nadzieja na zaburzenia odżywiania: Ta organizacja ma informacje na temat Zasoby międzynarodowe. Nie wierz po prostu, że twoja ukochana osoba spotka się z profesjonalistą – upewnij się, że to zrobi. 4. Przypomnij im, dlaczego chcą wyzdrowieć Niezależnie od tego, czy ukochana osoba chce podróżować, nawiązywać przyjaźnie, mieć dzieci lub robić karierę, może mieć cele, które udaremniło zaburzenie odżywiania. NEDA mówi, że przypominanie osobie o tej przyszłości może pomóc skupić się na dłuższym powrocie do zdrowia, a nie na dostrzeganych krótkoterminowych korzyściach z destrukcyjnego zachowania. Pomóż im ponownie połączyć się z ich wartościami i kim chcą być. 5. Unikaj oceniania ciała i jedzenia Powinieneś także unikać mówienia rzeczy, które mogą być seksowne – na przykład komentarzy typu „Wow, dostaniesz dwa ciasta?” lub „Czuję się teraz taki gruby”. „Osoba z zaburzeniami odżywiania konkuruje z innymi ciałami” – powiedział Hendelman. „Głos osoby jedzącej zaburzony mózg brzmi: „Nie możesz konkurować z tą osobą, masz większe ciało, jesteś zły, musisz przestrzegać diety tej osoby. ” 6. Utrzymuj wieloaspektową relację Hendelman ostrzegł, że jeśli wszystko, o czym rozmawiasz z ukochaną osobą, to zaburzenia odżywiania, ta osoba może Cię odepchnąć. Ogólnie rzecz biorąc, zaburzenia odżywiania to tylko wierzchołek góry lodowej, jeśli chodzi o to, co dzieje się z daną osobą – u ich podstaw mogą leżeć problemy, takie jak depresja, lęk, trauma lub niepewność. „Rozumiem, że ta droga osoba cierpi” – powiedział Hendelman. „Jedzenie i jedzenie to sposób, w jaki uśmierzają ból, tolerują niepokój lub radzą sobie z codziennymi czynnościami”. Czasami samo wykonywanie zabawnych zajęć i wspólne relaksowanie może zrobić dwie rzeczy: złagodzić wszystko, przez co przechodzi dana osoba i pokazać, że istniejesz, ale jej nie tłumisz. Ogólnie rzecz biorąc, wspieranie kogoś z zaburzeniami odżywiania wymaga cierpliwości, wykształcenia, zrozumienia, współczucia i życzliwości. Ale bądź stanowczy i „nie czekaj, aż sytuacja stanie się tak poważna, że ​​życie twojego przyjaciela będzie w niebezpieczeństwie” – mówi Nida. Zaburzenia odżywiania to problem, którego źródło kryje się nie tylko w lodówce. Zwykle są efektem nawarstwionych wielopłaszczyznowych trudności. Zaburzenia odżywiania to nie moda czy fanaberia. To choroba psychiczna, która wymaga intensywnego leczenia. Zaburzenia odżywiania – objawyZaburzenia odżywiania – rodzajeZaburzenia odżywiania – leczenieZaburzenia odżywiania u dzieci Jako nastolatka miałam koleżankę, która była szczupła, bardzo szczupła. Ja, wówczas obdarzona figurą klepsydry i ogromnym biustem, który powodował niewybredne komentarze, zazdrościłam jej bardzo tej szczupłości. Szczególnie, że – jak zapewniała – była naturalnie szczupła, a mi ani sport, ani (w miarę) zdrowa dieta nie pomagały schudnąć. Aż pewnego dnia odwiedziłam ją w porze obiadu. Jej mama powiedziała, że nie będzie mogła wyjść ze mną, dopóki nie zje zupy. Malutkiej filiżanki zupy. Wtedy zobaczyłam zupełnie inne oblicze mojej koleżanki. Wpadła w histerię. Płacz, rozpacz, spazmy. Błagała, żeby nie jeść tej zupy. W końcu z największym trudem przełknęła dwie łyżki – takie do herbaty. Dwie łyżki i mama pozwoliła jej wyjść. A ja nagle zrozumiałam tę chudość i tę rozpacz, i to nowe oblicze koleżanki. To oblicze nazywa się anoreksja. Anoreksja, najprościej mówiąc, to odmawianie spożywania pokarmów mające na celu osiągnięcie szczupłości. Dla anorektyczki jedzenia nigdy nie jest zbyt mało, za to masa ciała zawsze jest zbyt wysoka. To jedno z przykazań internetowych społeczności pro-ana: „Nigdy nie jesteś zbyt szczupła”. Anorektyczki ograniczają kaloryczność posiłków do minimum. Potrafią chować żywność, ukradkiem wyrzucać, jeśli mieszkają z kimś, kto mógłby to sprawdzić. Opracowują to do mistrzostwa, opowiadają innym, jak dużo jedzą. To, co można zauważyć gołym okiem, to szczupłość, chudość, zmęczenie i osłabienie, bladość, suchość skóry, wypadanie włosów, dewastacja organizmu powodowana niedożywieniem. Bulimiczki jedzą, a potem prowokują wymioty, szukają środków przeczyszczających. Ich chudość nie zawsze jest tak drastyczna, za to mogą pojawiać się zajady w kącikach ust, popsute zęby, zniszczone kwasami z żołądka, nieświeży oddech. Ortoreksja to obsesja zdrowego żywienia. Wydaje się, że to nic groźnego, a wręcz chwalebne? Ortoreksja potrafi zawładnąć życiem do tego stopnia, że rzutuje na pracę i relacje społeczne. Osoby z zaburzeniami odżywiania uzależniają życiowy sukces od swojej wagi i złudnej kontroli nad ciałem. Wydaje im się, że schudnięcie zagwarantuje sukces towarzyski, powodzenie w miłości, lepszą organizację pracy, dobre wyniki w nauce. W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję: Zdrowie umysłu Good Sleep from Plants 60 kaps. wegański 45,00 zł 90,00 zł Zdrowie umysłu, Odporność, Good Aging, Energia, Beauty Wimin Zestaw z głębokim skupieniem, 30 saszetek 139,00 zł Zdrowie umysłu Deep Focus from Plants 60 kaps. wegański 45,00 zł 90,00 zł Zdrowie umysłu Miralo, Suplement diety wspomagający odporność na stres, 20 kapsułek 20,99 zł Zdrowie umysłu Naturell Ashwagandha, 60 tabletek 18,15 zł Zaburzenia odżywiania – rodzaje Choroba, jaką są zaburzenia odżywiania, ma różne twarze. Formalnie dzieli się je na zaburzenia specyficzne i niespecyficzne. Wśród tych pierwszych są anoreksja, bulimia, bulimoreksja, ortoreksja. Pozostałe to kompulsywne objadanie się, zespół nocnego jedzenia, zespół przeżuwania, anarchia żywieniowa. Łączy je jedno – sedno problemu to psychika i negatywne emocje, z którymi chore osoby, w większości dziewczyny, próbują się uporać jedząc – albo odmawiając jedzenia. Osoby z zaburzeniami odżywiania nierzadko mają depresję, skłonności do autodestrukcji, nałogów i uzależnień behawioralnych. Często potrzeba chudnięcia jest efektem strachu przed dorosłością, dojrzałością płciową. Przyczyn upatruje się w medialnej presji na szczupłą sylwetkę. Na szczęście od kilku lat trendy w modelingu się odwracają, ale za dążeniem do niedoścignionego ideału, za odmawianiem jedzenia lub prowokowaniem wymiotów stoją zwykle problemy psychiczne, zaburzona samoocena, samotność, dysfunkcje wyniesione z rodzinnego domu. Dla zdrowej osoby jedzenie to źródło substancji odżywczych napędzających organizm do działania. Osoby chore na zaburzenia odżywiania jedzeniem lub jego brakiem budują – lub próbują budować – swoje dobre samopoczucie, pewność siebie, poczucie szczęścia lub jego namiastkę. To skutek kompleksów, niskiego poczucia własnej wartości, utraty kontroli nad życiem. Ten jeden aspekt – żywienie – staje się obsesją, daje pozory siły i utrzymywania życia w ryzach. W rzeczywistości choroba zaczyna „sterować” życiem osoby zaburzonej. Wszystko koncentruje się wokół jedzenia, tylko wokół niego krążą myśli. Zaburzenia odżywiania – leczenie Leczenie zaburzeń odżywiania to coś więcej niż nakarmienie głodnego. Na forach można znaleźć relacje ze szpitali: „Ważą co drugi dzień. U osób, które nie chcą jeść, gdy waga jest zbyt niska, zakładają sondę. Udawaj, że chcesz wyzdrowieć. Gdy przytyjesz, wypuszczą cię i znowu będziesz mogła schudnąć”, „Przed ważeniem pij bardzo dużo wody, wkładaj do stanika coś ciężkiego”, „U mnie ważenie było o różnych porach, niezapowiedziane, żeby utrudnić oszukiwanie. Dziewczyny wkładały monety w kok, nosiły kilka par bielizny naraz, wlewały w siebie wodę”, „Biegałam w miejscu w toalecie, ale wiem, że czasami wchodzą pielęgniarki z dziewczynami do toalet, patrzą, czy nie wymiotujesz, zamykają potem wc na klucz”. Anoreksja i bulimia to choroby przebiegłe i przewlekłe. Samo przyjmowanie pokarmów to wierzchołek góry lodowej problemów, z którymi pacjentka musi się zmierzyć. W trudnych chwilach, w stresie, problem może wracać, choć może przybierać inne oblicza: układanie idealnego menu, zaangażowanie w sport. Leczenia wymaga nie tylko wyniszczone ciało, ale przede wszystkim dusza. Niezbędna jest terapia i dotarcie do przyczyn anoreksji, nie tylko do jej skutków. – Bulimia, ortoreksja, napady objadania się, anoreksja, są trudne w leczeniu, ale jak najbardziej możliwe. W skrajnych przypadkach zaburzenia odżywiania wymagają hospitalizacji z uwagi na stopień wyniszczenia organizmu, zaburzenie równowagi jego funkcjonowania oraz nawet zagrożenie życia. Istotną, poza leczeniem wyniszczonego ciała, jest psychoterapia osoby chorującej i jej najbliższego otoczenia rodzinnego. Angażowanie otoczenia w leczenie jest sensowne i korzystne, gdyż uważa się, że etiologia zaburzeń ożywienia, szczególnie anoreksji, ma miejsce w zaburzeniach relacji w rodzinie, bo jej podłoże jest emocjonalne – mówi psycholog Urszula Struzikowska – Marynicz. Jak i gdzie szukać pomocy, mając zaburzenia odżywiania? Odpowiada Maria Pruszyńska, która chorowała, pokonała zaburzenia i założyła organizację „Nowonajedzone”, wspierającą osoby w procesie leczenia. – Podejmując decyzję o walce z zaburzeniami odżywiania dobrze mieć przy sobie osobę, której ufamy. To ważne, aby ze zdrowieniem nie mierzyć się w pojedynkę, bo to bardzo wyboista droga. Kiedy zaczniemy dostrzegać u siebie problemy z jedzeniem, dobrze na początek udać się do lekarza pierwszego kontaktu, który może wypisać skierowanie do psychiatry oraz na terapię. Ten krok można jednak pominąć i od razu udać się do psychoterapeuty lub psychiatry. Tylko psychiatra może bowiem wystawić diagnozę zaburzeń odżywiania, co pomaga ustalić dalszą ścieżkę leczenia. Niestety w Polsce trudno o terapię zaburzeń odżywiania w ramach NFZ. Często kolejki są długie lub zaoferowane spotkania zbyt rzadkie, aby mogły gwarantować aktywną pracę z zaburzeniami. Dlatego też koszty leczenia często w całości lub większości musi pokryć pacjent, co stanowi problem ze względu na to, że terapia zaburzeń odżywiania, aby mogła być efektywna, musi odbywać się regularnie często przez kilka lat. Poszukując terapeuty, warto znaleźć osobę specjalizującą się w zaburzeniach odżywiania, znającą specyfikę tego rodzaju trudności. Czy można samemu wyjść, „wyrosnąć” z zaburzeń odżywiania, czy jednak niezbędna jest pomoc psychologiczna, terapia? – W moim odczuciu niemożliwe jest wyjście z zaburzeń odżywiania bez odpowiedniego wsparcia profesjonalistów. Być może, jeśli zareaguje się na odpowiednio wczesnym etapie, wymiar tej pomocy będzie mniejszy, ale uważam, że nadal potrzebny. Osoba cierpiąca na zaburzenia odżywiania nie jest w stanie obiektywnie ocenić swojego zachowania. Dlatego niewielką poprawę oceniać może jako wyzdrowienie, podczas gdy nadal jej relacja z jedzeniem jest niszcząca, a mechanizmy i wydarzenia, które doprowadziły do zachorowania nieodkryte. Decyzja o podjęciu leczenia i uczęszczaniu na terapię jest przerażająca, ale stanowi niepowtarzalną możliwość poznania siebie, lepszego zrozumienia swojego zachowania i zbudowania w sobie nowych, bezpiecznych mechanizmów ochronnych. Nie możemy mówić o “wyrastaniu” z zaburzeń odżywiania, ponieważ nie jest to etap w życiu, a poważne zaburzenie osobowości. Bagatelizowanie trudności z jedzeniem może doprowadzić tylko do zaostrzenia problemu. Dlatego tak ważne jest znalezienie odpowiedniej pomocy i podjęcie leczenia- podkreśla Maria Pruszyńska. Co zrobić, jeśli bliska osoba ma zaburzenia odżywiania? Czy w ogóle można pomóc, czy każda osoba musi pomóc sobie sama? Maria Pruszyńska przyznaje: – To bardzo trudne, kiedy osoba nam bliska cierpi na zaburzenia odżywiania – nie są to tylko kobiety; zaburzenia odżywiania dotykają osób każdej płci. Mamy w sobie potrzebę zrobienia czegoś, zareagowania. Często piszą do mnie mamy dziewczyn chorych na zaburzenia odżywiania z pytaniem: “Co zrobić? Nie mogę patrzeć, jak moje dziecko się zabija”. Nie ma złotej recepty na to, jak się zachować. Tym, co możemy zrobić, to być. Zapewnić chorą osobę, że jesteśmy przy niej i chcemy jej pomóc. Nie oskarżajmy o brak dobrej woli, czy utrudnianie. Zapewnijmy, że może nam zaufać i kiedy będzie gotowa porozmawiać z nami o wszystkim. Wierzmy, że taki moment nastąpi. Czasami jednak stan chorej lub chorego jest tak poważny, że nie możemy czekać. W tej sytuacji możliwa jest przymusowa hospitalizacja. Musimy jednak pamiętać, że niemożliwe jest wyzdrowienie, jeśli osoba chora nie widzi problemu. Decyzja o leczeniu musi być podjęta przez osobę chorą. Zaburzenia odżywiania u dzieci Zaburzenia odżywiania zauważalne bywają już u kilkuletnich dzieci. Zdaniem specjalistów to oznaka problemów, które dotyczą całej rodziny. W takiej sytuacji niezbędna jest konsultacja psychologiczna również dla rodziców. Dziecko może wymagać długotrwałej psychoterapii, bo, jak w przypadku osób dorosłych, zaburzenia odżywiania to objaw szeregu innych problemów, takich jak presja rodzicielska i rówieśnicza, brak więzi rodzinnych, brak pewności siebie, nadmiar obowiązków szkolnych. Jeśli nie dotrze się do źródła problemów, sytuacja będzie się pogarszać. Jak dowodzą statystyki, już blisko co 4. osoba poniżej 18 okalecza się, co 10. podejmuje zamach na swoje życie. Zaburzenia odżywiania dotyczą prawdopodobnie ok. 10 proc. dzieci i młodzieży. Zdaniem WHO polskie nastolatki są najbardziej w Europie niezadowolone ze swojego wyglądu i mają najniższą samoocenę, na tle rówieśników z ponad 40 innych krajów. Każda z nas ma taką koleżankę, a część z nas może jest lub była właśnie taką dziewczyną, która cała się trzęsie na myśl o łyżce zupy, a każdy kęs jedzenia to koszmar. – Jak rozmawiać? Tak, by chory nie czuł się atakowany, porównywany, oskarżany czy oceniany – zwraca uwagę Urszula Struzikowska-Marynicz, psycholog. – Nieodpowiedni komunikat może przynieść w efekcie nasilenie się tendencji dążenia do perfekcji i w rezultacie wzmacniać niepożądane reakcje i zachowania chorego. Na przykład mówiąc: jesteś coraz chudsza, niechcący można wzmocnić pożądany przez chorującego efekt odchudzania… Komunikowanie troski i zmartwienia warto oprzeć na tym, co się zobaczyło, co zaniepokoiło, i zachęcić do kontaktu ze specjalistą, być może wspólnej wizyty u niego. Psychologa potraktujmy jako kogoś, kto różnice w postrzeganiu sytuacji sporej w kwestii zdrowia i zachowań chorego „rozstrzygnie”, skonsultuje. Psycholog dodaje, że podstawą leczenia jest dotarcie do psychicznych źródeł problemów pacjenta. – Wiedząc, że zaburzenia odżywiania mają emocjonalne podłoże, warto też nie tyle odnosić się do widocznych skutków niezdrowych zachowań, ile do tego, co się pod nimi kryje. Warto odwoływać się do poczucia samoakceptacji chorego, jego wartości, znaczenia dla nas, jego poczucia bezpieczeństwa czy potrzeby miłości i wpływu na swoje życie i najbliższą przestrzeń wokół niego – podkreśla Urszula Struzikowska – Marynicz. Zobacz także Nasze teksty zawsze konsultujemy z najlepszymi specjalistami Urszula Struzikowska-Marynicz psycholog Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.

jak pomóc osobie z zaburzeniami odżywiania